คนอเมริกันมีปัญหาติดยาแก้ปวดหนักที่สุดในกลุ่มประเทศพัฒนาแล้ว
โอปิออยด์คืออะไร
โอปิออยด์(opioids)เป็นชื่อกลุ่มของยาเช่น โคเดอีนไปจนถึงสารเสพติดเช่นเฮโรอีน บุคคลากรทางการแพทย์สั่งจ่ายยากลุ่มนี้ให้คนไข้ส่วนมากในกรณีสำหรับเป็นเป็นยาแก้ปวดแบบรุนแรง กลไกการลดอาการปวดคือไปกดอาการปวดที่สมอง
ยาแก้ปวดที่ดีที่สุดในกลุ่มนี้และจ่ายได้อย่างถูกกฎหมายต้องผ่านการสั่งจ่ายโดยแพทย์ (ในประเทศไทย tramadol เภสัชจ่ายได้ เลยเป็นปัญหาวัยรุ่นติดยานี้..อีกไม่นานคาดว่าร้านยาจะโดนสั่งห้าม)
ยากลุ่มโอปิออยด์ที่มีใช้ในโรงพยาบาล
2.ทรามาดอล
3.เมทาโดน
4.ไดอะมอร์ฟีน
5.เฟนตานิล
ยากลุ่มนี้ใช้รักษาโรคอะไรได้บ้าง
โอปิออยด์ส่วนมากใช้แก้ปวดระดับกลาง-รุนแรง ระยะเวลาในการรักษาจะจำกัดและใช้ในกรณีที่ยาแก้ปวดปกติไม่ได้ผลเท่านั้นเช่นยาแก้ปวดชื่อ ibuprofen,aspirin,paracetamol
ผู้ป่วยที่จะได้ยากลุ่มนี้อาทิ>>มอร์ฟีนหลังผ่าตัด หรือให้เมื่อผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย
ทำไมยากลุ่มนี้ถึงอันตรายต่อคนนัก
ในขณะที่ยากลุ่มนี้มีฤทธิ์แก้ปวดที่ดี แต่มันก็มีฤทธิ์ทำให้เสพติดได้ง่ายด้วยเพราะว่าเมื่อได้รับยาผู้ป่วยจะรู้สึกสบายตัว และยังทำให้ผู้ป่วยต้องการยาต่อเนื่อง(จากความรู้สึกสบายไง)
ในขนาดยาที่ต่ำยากลุ่มนี้มีฤทธิ์สงบประสาท หรือพูดง่ายๆคือทำให้เคลิ้มหลับ แต่ในขนาดยาที่สูงยากลุ่มนี้จะทำให้ร่างกายหายใจช้าลง หัวใจเต้นช้าลง และในบางรายที่มีอาการนี้เยอะมากๆก็เป็นสาเหตุให้หยุดหายใจ และ/หรือ หัวใจหยุดเต้นได้เลย(ตาย)
การใช้ยากลุ่มโอปิออยด์เพื่อแก้ปวดแต่ดันกินร่วมกับแอลกอฮอล์หรือยาที่มีฤทธิ์ทำให้ง่วงอื่นๆเช่น อะมิทริป(บ้านเราเช่นยีห้อ tripta) จะมีผลร้ายต่อร่างกายอย่างมากเช่นหยุดหายใจฯลฯ
ทำไมยากลุ่มนี้ถึงมีการใช้มากในอเมริกา
ประเทศอเมริกาจัดเป็นประเทศเดียวในกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้วที่ไม่มีระบบหลักประกันสุขภาพแบบฟรี(บ้านเราคือ 30บาทรักษาทุกโรค) แต่จะให้ประชาชนซื้อประกันหรือจ่ายเองแทน
ทำให้หมอไม่มีทางเลือกในการแก้ปวดให้กับประชาชนระดับรากหญ้า-กลางมากนักเพราะ
ยาและการบริการด้านสุขภาพในอเมริกาส่วนใหญ่มักจะมีค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าคนอเมริกา
และประกันจะจ่ายได้ไหว หมอก็เลยจำเป็นต้องจ่ายยาที่ราคาไม่แพงนั่นก็คือยากลุ่ม
โอปิออยด์(ไม่แพงเพราะมีมานาน มีบริษัทผลิตเยอะยาเลยราคาถูก) และในแต่ละปี
สาเหตุนี้ทำให้ ประชาชนอเมริกันกว่าหมื่นรายต่อปีตายจากการใช้ยากลุ่มโอปิออยด์
และมีแนวโน้มใช้ยาเกินขนาดเพิ่มขึ้นกว่า 30% แต่ละปีทำให้้มีความเป็นห่วงกันว่าสถานการณ์เช่นนี้จะลุกลาม(เกิดการเลียนแบบ)ไปสู่ต่างประเทศเช่น
ในประเทศอังกฤษ NHS(คล้ายๆ สปสช เมืองไทย) กล่าวว่ามีการจ่ายยากลุ่มนโอปิออยด์
กว่า 24 ล้านใบสั่งในปี 2017 สูงกว่าปี2007ถึง 10ล้านใบสั่ง
ทางรัฐบาลอังกฤษจึงสั่งให้ทบทวนการจ่ายยากลุ่มนนี้ให้ระวังมากขึ้น
ซึ่งแตกต่างจากหลายประเทศทั่วโลกที่จ่ายยากลุ่มนี้น้อยมากเช่น
-ไนจีเรียจ่ายแค่ 0.2%
-อินเดีย 4%
-จีน 16%
-แมกซิโก 36%
ประเทศไทย
ไม่ค่อยเจอปัญหานี้ เว้นแต่กรณีของยา Tramadol เนื่องจากวัยรุ่นสามารถเข้าถึงได้ง่ายและมีร้านยาหลายแห่งแอบปล่อยยานี้สู่ตลาดมืดดังนั้นผมคาดว่าอีกไม่นานยา Tramadol จะโดนรัฐบาลสั่งให้จำหน่ายได้เฉพาะในโรงพยาบาลเท่านัั้นเหมือนกรณียาลดอาการคัดจมูกซูโดเอฟริดีนที่เคยนำไปสกัดเป็นยาบ้ามาก่อน
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น
สงสัยเรื่องยาถามได้เลยจ้า